Rodzaje urazów tkanek
Urazy można podzielić na dwie główne kategorie: urazy tkanek miękkich i urazy kości.
W zależności od stopnia uszkodzenia, możemy wyróżnić skręcenia, zwichnięcia oraz złamania.
Skręcenie występuje, gdy siła działająca na staw jest niewłaściwie przenoszona. Powoduje to rozciągnięcie torebki stawowej i więzadeł, czasem doprowadzając do ich częściowego pęknięcia, ale powierzchnie stawowe pozostają nienaruszone.
Jeżeli siła urazu jest jeszcze większa, dochodzi do całkowitego uszkodzenia tkanek miękkich (torebki stawowej, więzadeł) i przemieszczenia powierzchni stawowych, co określamy jako zwichnięcie.
Przy wystąpieniu dostatecznie dużej siły zewnętrznej na kość, może dojść do złamania, czyli przerwania ciągłości kości.
Skręcenie kostki – przyczyny i mechanizm urazu
Uszkodzenie tkanek miękkich powoduje skręcenie, dotykające więzadeł i torebkę stawową, najczęściej stawu skokowego. Skręcenie kostki, zwane potocznie skręceniem stawu skokowego, zazwyczaj wynika z nagłego zgięcia stopy do wewnątrz. Często ma miejsce podczas upadku ze schodów, ześlizgnięcia się na krawężniku lub gdy stopa wpada w zagłębienie w ziemi. Gwałtowne i silne zgięcie stopy wewnątrz prowadzi do rozciągnięcia więzadeł po stronie bocznej stawu skokowego, w okolicach kostki bocznej.
Skręcenie stawu skokowego można podzielić na trzy stopnie:
- skręcenie kostki pierwszego stopnia – związane z rozciągnięciem więzadeł, charakteryzujące się bólem i obrzękiem stawu
- skręcenie kostki drugiego stopnia – częściowe rozerwanie więzadeł i torebki stawowej
- skręcenie kostki trzeciego stopnia – całkowite rozerwanie torebki stawowej i więzadeł, objawiające się niestabilnością stawu oraz silnymi dolegliwościami.
Skręcenie kostki – objawy
Objawy skręcenia stawu skokowego to ból po stronie bocznej stawu, obrzęk w okolicy kostki bocznej, możliwe krwiak z zasinieniem tkanki. Niestabilność stawu może pojawić się przy całkowitym rozerwaniu więzadeł, ale diagnoza ustala się po ustąpieniu fazy ostrej, gdy pacjent ma nawracające problemy.
Skręcenie kostki – diagnostyka
W celu zdiagnozowania tego rodzaju urazu zaleca się przeprowadzenie badania rentgenowskiego w celu wykluczenia ewentualnych złamań. Inne badania, takie jak rezonans magnetyczny (MR), mogą być również wykonywane w celu dalszej i bardziej szczegółowej diagnostyki potencjalnych innych uszkodzeń, w tym uszkodzeń więzadłowych.
Skręcenie kostki - na czym polega leczenie i ile trwa?
Leczenie skręcenia kostki polega na unieruchomieniu gipsowym, terapii ruchowej i ewentualnych operacjach naprawczych. Opatrunek gipsowy zmniejsza dolegliwości bólowe i wspomaga proces gojenia.
Terapia ruchowa obejmuje odciążenie kończyny i zastosowanie zasady RICE:
- Rest – odpoczynek i unieruchomienie kończyny lub korzystanie z kuli łokciowych
- Ice – stosowanie lodu w celu zmniejszenia bólu i obrzęku przez pierwsze 2–3 dni
- Compression – ucisk za pomocą opaski elastycznej lub stabilizatora
- Elevation – uniesienie kończyny w celu zmniejszenia obrzęku.
Wskazane jest również stosowanie leków przeciwzapalnych niesteroidowych, które działają łagodząco na ból.
Leczenie skręcenia kostki trwa zazwyczaj do czasu ustąpienia obrzęku i bólu, co może zająć około 3 tygodnie. W przypadku bardziej poważnych uszkodzeń, czas rekonwalescencji może się wydłużyć nawet do 5–6 tygodni. W tym czasie tkanki miękkie mogą się w pełni zregenerować.
W przypadku skręcenia kostki mogą wystąpić uszkodzenia więzadeł, takich jak więzadło strzałkowo-skokowe przednie (AFTL). W przypadku niepełnego wygojenia uszkodzenia, pacjent może odczuwać bóle i niestabilność stawu skokowego podczas aktywności fizycznej. W takich przypadkach, konieczna może być operacja, a rekonstrukcja więzadła metodą Brostroma przynosi dobre efekty.